به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، اشاره: مقام معظم رهبری در روز معلم با جمعی از معلمان و فرهنگیان کشور دیدار و به تبیین باید‌ها و نباید‌های مهم نظام آموزش و پرورش پرداختند و اهمیت پرورش نسلی آگاه، عالم، اهل فکر و منطق، مومن، با اراده و برخوردار از اخلاق اسلامی و تعهدات ملی را برای ساختن آینده کشور با هیچ کار دیگری قابل مقایسه ندانستند.
ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز در دوره مدیریت جدید به نقش آموزش و پرورش به عنوان یک معروف موثر همواره توجه خاصی داشته که در نامه‌ها و سخنرانی‌های دبیر ستاد به آن پرداخته شده است. همچنین طرح نوینی را در همین ارتباط ارائه کرده است.
در تبیین رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب و چالش‌های پیش روی نظام آموزش و پرورش و طرح ستاد، مصاحبه‌ای با دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر ترتیب داده‌ایم.

** مقام معظم رهبری بر اهمیت کم رنگ نشدن ضوابط گزینش تاکید کردند و حتی رصد شایستگی‌های حرفه‌ای و عمومی این قشر زحمتکش در طول خدمت را مهم توصیف کردند. نظر شما در این باره چیست؟
برخی از نقاط ضعف نظام آموزش و پرورش کنونی، از عدم احراز شایستگی کافی و انگیزه لازم بخشی از کادر آموزشی به دلیل گزینش نامناسب شکل گرفته است.
می‌توان از گزینش معلمان در وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی جاری به عنوان معضلی بدتر از اغتشاشات اخیر یاد کرد.
سال گذشته ۲۵ هزار معلم جدید با عجله و بدون اعتنا به تحقق ضوابط ظرف تنها ۱۸ روز جذب آموزش و پرورش شدند؛ معلمی که می‌خواهد ۳۰ سال روی فکر و ذهن نسل آینده، کار و آن‌ها را تربیت کند و باید از برترین‌های جامعه باشد.
انتخاب معلم مسئله کوچک و کم اهمیتی نیست که باری به هرجهت حدود ۲۵ هزار نفر با عجله و بدون اعتنا به تحقق ضوابط، سر کلاس فرستاده شوند.
این نحوه جذب و گزینش قطعا با اصل تعلیم و تربیت اسلامی، تاکید‌های مقام معظم رهبری و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در تضاد و تعارض است.
رهبر حکیم انقلاب قبلا نیز از عرصه آموزش پرورش و تربیت نیروی انسانی والا، با همت و رشید و شجاع به دلیل آنکه عده‌ای دقیقا می‌خواهند عکس آن تحقق پیدا بکند، به جنگ تعبیر کردند. آیا با این نحوه جذب دانشجو معلم و معلم عملا در این نبرد همه جانبه یک پیش باخته نیستیم؟!
ما از کم کاری زیانبار دولت قبل در زمینه جذب معلمان آگاهیم، ولی نباید دولت انقلابی در مسیری دولت قبل حرکت کند.

**راهکار ستاد امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
۱- گزینش نیمه متمرکز دانشجو معلمان و تعیین صلاحیت جامع معلمی در کنار برخورداری از مهارت در ساحت‌های تربیتی توسط دانشگاه فرهنگیان،
۲- ارتقاء سطح پذیرش دانشجو معلم به کارشناسی ارشد و بالاتر با داشتن برنامه فرهنگی و تربیتی،
۳- اعطای زمان مناسب برای گزینش معلمان با ملزومات آن،
۴- پذیرش با ۱۰ برابر ظرفیت و جذب افراد با امتیاز‌های بالای علمی و ارزشی در گزینش.
توضیح اینکه در نحوه جذب و گزینش معلمان به خصوص دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان باید بازنگری اساسی صورت گرفته و فرآیند جذب دانشجو معلمان به صورت نیمه متمرکز، جدی گرفته شود و به راهبرد کلان سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یعنی اتخاذ تدابیر مناسب جهت جذب، تربیت و بکارگیری نیروی انسانی شایسته و متعهد و عامل به رعایت حیا، عفاف و پوشش مناسب دقیقا عمل شود. برای انتخاب معلم مطلوب در کوتاه مدت و با توجه به شرایط فعلی، می‌توان معلمان را از میان فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری به استثنای استان‌هایی که فارغ التحصیلان کافی در این دو مقطع ندارند، انتخاب کرد و بهترین‌های سایر دانشگاه‌ها از میان دانش آموختگان و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد برای ورود به دانشگاه فرهنگیان گلچین شوند.
این پیشنهاد‌ها طی نامه‌ای در مهر ماه سال گذشته به رئیس جمهور و وزیر وقت آموزش و پرورش منعکس شد و بخش‌هایی از آن نیز به مرحله اجرا درآمد، ولی نه به طور کامل.

** درباره تهیه نقشه راه اجرای سند تحول و بروز‌رسانی این سند مقام معظم رهبری انتقاداتی را مطرح کردند و اظهار داشتند که از سند تحوّل در کف مدرسه خبری نیست.
اغتشاشات اخیر نشان دادکه در عرصه تعلیم و تربیت نیازمند تحول اساسی و اصلاح و بروزرسانی سند تحول آموزش و پرورش و عملیاتی کردن بخش‌های مغفول مانده آن به خصوص بازنگری در جذب و گزینش معلمان هستیم.
در نقشه راه اجرای این سند باید به پرورش و ارتقای جایگاه معلمان توجه شود تا بتوانند در کنار خانواده‌ها به تربیت نسل در طراز تمدن اسلامی بپردازند و صرفا مسئول آموزش علوم مختلف که بخشی از آن‌ها هم بی‌فایده است، نباشند.
برای ارتقای جایگاه این قشر زحمتکش و انتخاب معلم شایسته و لایق باید سازوکار علمی جذب معلم در سند تحول ارتقاء یابد.
دانشگاه فرهنگیان محوری‌ترین رسالت را در تعلیم و تربیت دانشجو معلمان و مدیران و کارشناسانی با شایستگی‌های اخلاقی، اعتقادی، انقلابی، تخصصی و حرفه‌ای و مسلط بر مبانی و شیوه‌های تربیت اسلامی، در طراز جمهوری اسلامی ایران دارد لذا در بروزرسانی سند تحول باید توجه خاصی به ارتقای جایگاه و ساختار این مرکز علمی مبذول شود.

** روند اقدامات آموزش و پرورش را در اصلاح کتاب‌های درسی با اعتنا به مفاهیم و مفاخر اسلامی و ایرانی و نکاتی که دانش‌آموزان را سرشوق بیاورد که در سخنان اخیر مقام معظم رهبری متجلی است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قدم‌های مثبتی را وزارت آموزش و پرورش در این زمینه برداشته است.
آن وزارت خانه برای اولین بار با همکاری ستاد امر به معروف و نهی از منکر در حال بازخوانی کتب درسی در حوزه دین و معارف، ادبیات فارسی و مطالعات اجتماعی است که زمینه‌های امر به معروف در آن وجود دارد؛ از آبان ماه گذشته تاکنون بیش از ۲۰ کتاب درسی آموزش و پرورش بررسی شده و با مورد کاوی، اصلاحاتی با پیشنهاد‌های مشخص ارائه شده است.
همچنین تدوین طرح آموزش امر به معروف در مهدکودک‌ها نیز آغاز شده و از علاقه‌مندان دعوت می‌کنیم که با مراجعه به بخش علمی تارنمای ستاد امر به معروف و نهی از منکر ایده‌های خود را در این زمینه ارسال نمایند.

** یک توصیه دیگر ایشان تشویق دانش‌آموزان به حضور در مساجد و هیئت‌ها به عنوان مراکز برکت‌آفرین و نورآفرین است همچنین از معلمان خواستند احساس هویّت ایرانی و اسلامی و شخصیّت ملّی را در کودکان این کشور زنده کنند. چگونه می‌توان این مسائل را محقق کرد؟

محقق شدن تربیت اسلامی تنها با آموزش صرف در نهاد‌های آموزشی اتفاق نمی‌افتد بلکه نیازمند برخورداری دانش‌آموز از روح و فرهنگ اصیل دینی است و این مهم در پیوند مسجد و مدرسه حاصل می‌شود.
ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور طرحی را ارائه کرده است که بر مبنای آن ارتباط مدارس و مساجد به بهترین نحوی شکل خواهد گرفت و تعلیم و تربیت دانش‌آموزان و تقویت مدارس را در ابعاد مختلف به دنبال خواهد داشت.
این طرح، واگذاری مدیریت مدارس به مردم در قالب محلات مسجد محور تحت نظارت عالیه وزارت آموزش و پرورش است که گام مهمی در آموزش و تربیت نسل کنونی منطبق با الگو‌های فرهنگ غنی اسلامی و ملی است و با واگذاری مدارس به افراد متمول که تنها هدف آن‌ها درآمدزایی است فرق دارد.
تعداد زیادی از معتمدین و اساتید و معلمان فرهیخته و موفق در هر محله داریم که این افراد می‌توانند به عنوان هیئت امنای مدارس انتخاب شوند و نظارت بر مدارس را به معتمدین محله در مساجد سپرد.
سرانه هزینه سالانه هر دانش‌آموز در سال گذشته نزدیک به ۸ میلیون تومان بود و اگر دولت همین مبلغ را به هیأت امنای مدارس که برگرفته از معتمدین و اساتید و معلمان فرهیخته هستند، پرداخت کند می‌تواند در بحث آموزش، خروجی بسیار بهتری داشته باشد. دولت باید تصدی گری از آموزش و پرورش را بردارد و سیاستگذاری و نظارت نماید.
در گام اول می‌توان به صورت آزمایشی مدیریت مدارس چند محل را با همین روش به هیئت امنای مساجد سپرد تا با جذب فرهنگیان سابقه دار و متعهد همان محل، به اداره آن‌ها بپردازند.
بر اساس این طرح از معلّمان مجرّب مؤمن قدیمی نیز استفاده می‌شود.
ارتباط مستحکم نسل آینده کشور با مسجد و مفاهیم دینی در دوران تحصیل آینده درخشان‌تری برای جامعه رقم خواهد زد و در این صورت ناهنجاری‌ها، آسیب‌های اجتماعی و رفتار ضد ارزش کمتری را بین دانش‌آموزان شاهد خواهیم بود.
باید یادآوری نمایم که اهتمام به تعلیم و تربیت مردم یکی از اصلی‌ترین کارکرد‌های مساجد در دوران تمدن درخشان اسلامی حتی تا قبل از پهلوی بوده است.

** رهبر معظم انقلاب سودمند بودن آموزش‌ها برای آینده‌ی کشور را سیاست اصلی آموزش‌وپرورش برشمردند. ارزیابی شما از وضعیت فعلی آموزش مدارس چیست؟
برخی از نقاط ضعف نظام آموزش و پرورش کنونی ضعف در برنامه‌های درسی با گنجاندن دروس بی‌فایده است.
نیاز دانش‌آموزان به برخی متون و دروس در مدارس از بنیان زیر سوال است.
بخش عمده‌ای از عمر کودکان، نوجوانان و جوانان در مدارس هدر می‌رود و واقعا بود و نبود بخش قابل توجهی از دروس تفاوتی در زندگی محصل ایجاد نکرده و سودی هم برای کشور ندارد.
از عمر نوجوان و جوان که اصلا ارزش آن قابل اندازه‌گیری نیست سرمایه‌ای مهمتری نداریم، ولی متاسفانه در بی‌تصمیمی‌های گرفتار در ساختار‌های لخت سیستمی آموزش و پرورش، این سرمایه‌ها در مدارس به هدر می‌رود و اصلاح این مسائل مهم جامعه و کشور نیاز به مدیران تحول گرا و انقلابی دارد که سخنان خوب را فراتر از جلسه و سخنرانی در صحنه عمل تحقق بخشند.
تلف کردن وقت محصلان با دروس بی‌فایده، یک منکر است و سیاست‌های آموزشی و پرورشی ما نیاز جدی به بازنگری دارد.
بنده در سخنرانی‌های مختلف به این موضوع بار‌ها اشاره کردم.

** بی توجهی به مدارس دولتی در آموزش خوب، معلّم خوب و فضای آموزشی مناسب همچنین ضعف بنیه علمی دانش آموزان به دلیل ضعف بنیه‌ی مالی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب یک بی‌عدالتی محض است. ریشه این بی عدالتی در کجاست؟
در بحث آموزش، عدالت اجتماعی نباید به فراموشی سپرده شود.
متاسفانه آموزش و پرورش را از همه لحاظ بد اداره کرده ایم و ساختار ناکارآمد و بیمار آموزش و پرورش بزرگترین عامل بی‌عدالتی آموزشی در کشور است و آمار و ارقام وضعیت خوبی را نشان نمی‌دهد.
بودجه سال گذشته این وزارتخانه حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بوده و با احتساب حدود ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر دانش‌آموز مدارس دولتی، سرانه هزینه برای هر دانش‌آموز در این مدارس از بیت المال به رقمی حدود ۹ میلیون تومان در سال می‌رسد.
با محاسبه سرمایه ثابت چند ده هزار میلیارد تومانی ارزش ساختمان مدارس و ادارات، هزینه تحصیل یک دانش‌آموز در مدارس دولتی در سال به بیش از ۱۳ میلیون تومان می‌رسد؛ این در حالی است که میانگین شهریه مدارس غیر دولتی در سراسر کشور به مراتب از این رقم کمتر است.
از جیب همه مردم پولی خرج می‌شود که خروجی آن با تربیت انسان چند بعدی دارای مهارت علمی و عملی و منش اخلاقی و ارزشی فاصله دارد و مدارس غیردولتی از جهات مختلف در حال حاضر موفق ترند و این عدالت نیست.
از۴۰ رتبه برترکنکور سال گذشته از مجموع بیش از ۱۴ میلیون دانش‌آموز مدارس دولتی و نمونه دولتی تنها نام ۲ نفر در این جمع ۴۰ نفره به چشم می‌خورد که گویای وضعیت و خروجی علمی این مدارس است.

** نظر شما درباره نظارت بر مدارس غیردولتی چیست؟
وجود مدارس اشرافی با شهریه‌های چند ده میلیون تومانی از مصادیق ضد عدالت آموزشی است. مدارسی که رسما اعتبار و افتخارشان را در پذیرش از طرف بعضی از کشور‌های غربی اعلام می‌کنند و در همین شمال شهر تهران بیش از ۸۰ میلیون تومان شهریه می‌گیرند و دو زبان خارجی هم به دانش‌آموزان یاد می‌دهند که محصلان را به کشور‌های اروپایی صادر نمایند! بسیاری از مدیران این مدارس فقط به فکر اخذ پذیرش برای دانش آموزان از دانشگاه‌های خارجی هستند و به سکوی فرار استعداد‌های کشور به کشور‌های دیگر تبدیل شده‌اند و این تبعیض و یک منکر است.
البته وضعیت همه مدارس غیردولتی این گونه نیست و ابتکارات جالب و کار‌های بسیار خوبی هم در این مدارس انجام می‌دهند که قابل الگوگیری برای سایر مدارس است.

** چرا جایگاه امور پرورشی در مدارس تضعیف شده که انتقاد مقام معظم رهبری را هم به دنبال داشته است؟
عده‌ای در نظام آموزشی اصلا قائل به تربیت نیستند و سال‌های متمادی در پی اجرای سند ۲۰۳۰ و تقویت فرآیند غرب گرایی برای تغییر منظومه فکری دانش‌آموزان بودند و با حذف معاونت‌های پرورشی، امور پرورشی را عملا به تعطیلی کشاندند.
در حالی که عده‌ای در داخل درصدد ارزش زدایی از نظام آموزشی کشور بودند بحثی در دنیا و کشور‌های توسعه یافته مطرح شده با عنوان آموزش‌وپرورش ارزش‌ها که در تمام دنیا روی این قضیه در حال کار‌کردن هستند.
از دو دهه آخر قرن بیستم، تربیت ارزش‌ها و فعالیت‌های تربیتی که باعث رشد منش دانش‌آموزان می‌شود و آن‌ها را بر می‌انگیزد و یا قادر می‌سازد که به عنوان عاملان اخلاقی شایسته به منظور کسب خیر‌ها در جهان، وظیفه خود را انجام دهند، مطرح شده و افرادی نیز به نظریه پردازی در این زمینه پرداخته‌اند.
جالب اینکه هر بار که دلسوزان آموزش و پرورش حرفی در این زمینه زدند مورد هجمه غرب‌زده‌های متحجر داخلی قرار گرفته اند. این متحجران هنوز در حال تجربه ۸۰ سال قبل غرب به خصوص در مسائل آموزش و فرهنگ هستند.
ما باید افراد را از دوره ابتدایی تربیت کنیم نه این‌که وقتی شخصیتشان شکل گرفت تازه به فکر تربیتشان باشیم.
باید نسلی دارای هویت ایرانی- اسلامی، اعتقادات محکم و عمیق، اعتماد به نفس، خودساخته، هوشیار در برابر تمدن‌های منسوخ شده شرق و غرب و دانشمند و کارآمد تربیت نماییم تا بتواند تمدن عظیم اسلامی را شکل دهد.

** آموزش‌های ضمن خدمت و مسئله‌ی تجربه‌آموزی و مهارت‌آموزی از نکات مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بودند. ستاد امر به معروف و نهی از منکر نقشی برای خود در این زمینه قائل است؟
معاون علمی و آموزشی ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور از سال گذشته تلاش کرد تا مباحث معروفات و منکرات در آموزش ضمن خدمت وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها گنجانده شود و منتظر نظر نهایی سازمان امور اداری و استخدامی هستیم و مطمئنا برای معلمان و کادر مدارس برنامه‌های خاصی را مدنظر داریم.
در بحث آموزش‌های رسمی نیز با دانشگاه جامع علمی- کاربردی برای اجرای سه تک درس شامل آموزش پایه امر به معروف، آموزش مهارت‌های امر به معروف و آموزش ضابطان امر به معروف در حال همکاری هستیم.

سخن پایانی.
کشور زمانی اصلاح می‌شود که آموزش و پرورش آن اصلاح شود.